Elektrikli ve Hibrit İş Makineleri: Sık Sorulan Sorular ve Cevaplar

 

Elektrikli iş makineleri nasıl çalışır? 

 

Elektrikli iş makineleri, geleneksel dizel motorlar yerine batarya ile çalışan elektrik motorları kullanır. Bu makinelerde içten yanmalı motor ve yakıt sistemleri yerine, genellikle lityum-iyon bataryalar, elektrik motoru, güç dönüştürücü ve kontrol sistemleri bulunur. 

Makinenin çalışması şu şekilde özetlenebilir: 

Batarya ünitesi, şarj edilerek elektrik enerjisini depolar. 

Bu enerji, bir invertör aracılığıyla doğru akımdan alternatif akıma çevrilerek elektrik motoruna aktarılır. 

Elektrik motoru, bu enerjiyi mekanik güce dönüştürerek yürüyüş sistemini, bomları veya ataşmanları çalıştırır. 

Kontrol ünitesi, motor gücünü ihtiyaçlara göre yöneterek daha dengeli ve verimli bir çalışma sunar. 

 

Elektrikli motorlar, dizel motorlara kıyasla daha az hareketli parçaya sahiptir. Bu sayede sürtünme ve enerji kaybı azalır, bakım ihtiyacı düşer. Ayrıca motorlar anında tork üretme özelliğine sahiptir, bu da daha hassas ve tepkisel bir kullanım sağlar. 

XCMG’nin elektrikli modellerinde, frenleme veya yük bırakma gibi işlemler sırasında ortaya çıkan kinetik enerji, enerji geri kazanım sistemi sayesinde bataryaya yeniden aktarılır. 

Elektrikli makinelerin yaygın türleri arasında ekskavatör, mini yükleyici, forklift ve platformlar yer alır. Özellikle şehir içinde çalışan firmalar için düşük gürültü seviyesi ve sıfır emisyon gibi avantajlar ön plana çıkar.
 

Elektrikli iş makineleri ne kadar sürede şarj olur?

 

Elektrikli iş makineleri, geleneksel dizel sistemlere kıyasla daha çevreci ve düşük işletme maliyeti sunmalarıyla öne çıkar. Ancak bu makineler hakkında en sık sorulan konulardan biri, şarj süresinin ne kadar sürdüğüdür.

Şarj süresi; makinenin batarya kapasitesi, kullanılan şarj teknolojisi ve çalışma koşullarına göre değişiklik gösterir. Günümüzde geliştirilen lityum-iyon bataryalar ve hızlı şarj sistemleri sayesinde bu süreler oldukça pratik seviyelere ulaşmıştır.

Hızlı şarj teknolojisiyle birlikte, elektrikli iş makinelerinin tam batarya dolumu artık 1 ila 2 saat gibi kısa sürede tamamlanabilmektedir. Bu süre, kullanılan altyapıya bağlı olarak değişse de, modern sistemler sayesinde şantiye operasyonları aksamadan sürdürülebilir.

XCMG Türkiye Modellerinden Örnekler:

XC968EV – Elektrikli Lastikli Yükleyici: 350 kWh batarya kapasitesiyle, optimum koşullarda 8 saat kesintisiz çalışma sunar. Gelişmiş hızlı şarj teknolojisi sayesinde yalnızca 55 dakikada %100 şarj seviyesine ulaşır.

XC975EV – Elektrikli Yükleyici: 423 kWh batarya kapasitesiyle optimum koşullarda 8 saatlik kesintisiz çalışma süresi sağlar ve sadece 80 dakikada tamamen şarj edilebilir.

​​XDR80TE – Elektrikli Damperli Kamyon: 525/1528 kWh kapasiteli LFP batarya paketiyle çalışır. 400A hızlı şarj desteği sayesinde 90 dakikada tamamen şarj edilebilir. 

Bu örnekler, elektrikli inşaat makinelerinin yalnızca çevre dostu değil, aynı zamanda operasyonel verimlilik açısından da rekabetçi olduğunu göstermektedir. Gelişmiş şarj teknolojileri sayesinde bu makineler, iş gücü kaybı yaratmadan gün boyunca aktif olarak kullanılabilir hale gelmiştir.

 

Hibrit iş makineleri nedir, nasıl çalışır? 

 

Hibrit iş makineleri, geleneksel dizel motorlu sistemler ile elektrik gücünü bir arada kullanan çift sistemli araçlardır. Bu makineler, iki farklı enerji kaynağını aynı anda kullanarak hem performans hem de enerji verimliliği sağlar. Amaç, iş gücünü kesintiye uğratmadan yakıt tüketimini azaltmak ve emisyon değerlerini düşürmektir.

Hibrit motor sistemi nasıl çalışır?

Hibrit makinelerde temel güç içten yanmalı motor (ICE) tarafından sağlanır. Ancak bu motor, bir jeneratör aracılığıyla elektrik üretir. Üretilen elektrik enerji, hidrolik pompaları besleyen elektrik motorlarını çalıştırmak için kullanılır. Sistem, elektrikle çalışan bileşenleri desteklemek üzere tasarlanmış enerji depolama üniteleri (örneğin bataryalar veya süperkapasitörler) içerir.

Bu enerji, yalnızca harici kaynaklardan değil, aynı zamanda makinenin kendi çalışma sürecinden de elde edilir. Örneğin:

Yükün bırakılması

Bomun aşağı hareketi

Motorun yavaşlaması

gibi anlarda ortaya çıkan kinetik enerji, geri kazanılır ve sistemde depolanarak yeniden kullanılır. Bu mekanizmaya enerji geri kazanımı (regeneratif sistem) adı verilir.

Hibrit sistemin farklı türleri

Bugün piyasada iki ana hibrit yapıdan söz edebiliriz:

Motor destekli hibrit makineler: Burada dizel motor ana güç kaynağıdır, ancak elektrik destek sistemleri özellikle başlatma, yük kaldırma ve hızlanma gibi yüksek enerji gerektiren anlarda devreye girer.
 

Yakıt hücreli hibrit sistemler: Bu gelişmiş yapı, elektrik gücünü fosil yakıttan değil, hidrojen yakıt hücreleri gibi temiz enerji kaynaklarından elde eder. Böylece hem karbon salımı en aza iner, hem de daha sürdürülebilir bir çalışma düzeni sağlanır.
 

Hibrit inşaat makineleri, özellikle geçiş döneminde elektrikli iş makinelerine tam geçiş yapılmadan önce ideal bir çözüm sunar. Yakıt bağımlılığını azaltırken, mevcut iş alışkanlıklarını da büyük ölçüde korur.

 

Elektrikli ve hibrit makinelerin avantajları neler? 

 

Düşük Yakıt ve Enerji Tüketimi

Elektrikli iş makineleri, dizel motorlara kıyasla çok daha az enerji harcar. Elektrik ile çalışan makinelerin enerji maliyeti, benzinli veya dizel eşdeğerlerine göre yaklaşık 10’da 1 seviyesindedir. Hibrit modeller ise güç ihtiyacına göre hem dizel hem de elektrik modunu kullanarak yakıt tasarrufu sağlar. 

Sıfır veya Düşük Emisyon

Elektrikli makineler sıfır egzoz emisyonu ile çalışır. Hibrit sistemler ise karbon salımını azaltır. Bu özellik, özellikle çevreye duyarlı projelerde ve şehiriçi uygulamalarda ciddi avantaj sağlar. Aynı zamanda yasal düzenlemelere uyum konusunda da firmalara kolaylık sunar.

Daha Sessiz Çalışma

Elektrikli inşaat makineleri, dizel motorlara göre çok daha düşük gürültü seviyelerinde çalışır. Bu sayede gece çalışmalarında veya konut bölgelerinde ses kirliliğini azaltır ve iş güvenliği açısından daha uygun bir ortam sunar.

Daha Az Bakım Gereksinimi

Elektrikli motorlar, hareketli parçaları daha az olduğu için daha az arıza yapar. Bu da bakım aralıklarını uzatır ve servis maliyetlerini düşürür. Hibrit sistemlerde ise dizel motor daha az çalıştığı için motor yıpranması azalır.

Gelişmiş Kontrol ve Performans

Hem elektrikli hem de hibrit iş makineleri, anlık tork tepkileri ve dijital kontrol sistemleri sayesinde daha hassas manevra kabiliyeti sunar. Bu sistemler, geleneksel modellere kıyasla daha yüksek tepki hızı ve sürüş stabilitesi sağlayarak operatör konforunu artırır. Aynı zamanda makinenin genel performansını yükseltir, iş süreçlerinde daha fazla üretkenlik ve verimlilik sağlar.

 

Şantiyede elektrikli makine kullanmak zor mu?

 

Elektrikli iş makineleri, şantiyelerde kullanımı gün geçtikçe daha pratik hâle gelen teknolojilerdir. İlk dönemlerde altyapı eksikliği nedeniyle bazı zorluklar yaşansa da, günümüzde bu makinelerin saha şartlarına uygunluğu hızla artmıştır.

Modern projelerde kullanılan mobil şarj istasyonları, güneş enerjisi destekli üniteler ve modüler batarya sistemleri, şarj altyapısının daha esnek hale gelmesini sağlar. Bu sayede makineler sadece sabit değil, hareketli şantiyelerde de rahatlıkla kullanılabilir.

Ayrıca, elektrikli makinelerin çoğu, tam dolu batarya ile 6–8 saat kesintisiz çalışma sunar. Bu da, standart bir vardiya süresini karşılamaya yeterlidir. Hızlı şarj destekli modeller, vardiya aralarında kısa sürede tekrar kullanıma hazır hâle getirilebilir.

 

XCMG’nin Globalde Öne Çıkan Elektrikli ve Hibrit Modelleri

 

XCMG, sürdürülebilirlik vizyonu doğrultusunda geliştirdiği elektrikli ve hibrit iş makineleriyle dünya genelinde çevre dostu ve yüksek verimli çözümler sunuyor. Henüz Türkiye pazarında bulunmayan, ancak globalde dikkat çeken bazı modeller şunlardır:

XCMG Elektrikli İş Makineleri

XE215EV: 25 tonluk tamamen elektrikli paletli ekskavatör. 400 kWh bataryasıyla 6–8 saat çalışma süresi sunar. 1,5 saatte şarj olur, batarya değişimi yalnızca 3 dakikadır.
 

XE10E & XE45E: Avrupa pazarına özel geliştirilen mini elektrikli ekskavatörler. Kompakt yapıları sayesinde şehir içi kullanıma uygundur.
 

XGS52ACK-Li: 52 metre çalışma yüksekliğine ve 360V/280Ah bataryaya sahip elektrikli teleskopik platform.
 

XGS39X-Li: Dar alanlarda kullanım için tasarlanmış, elektrikle çalışan örümcek tipi platform.
 

XGR12J: Kompakt dikey mastlı elektrikli lift. Depo, süpermarket ve iç mekân projelerinde tercih edilir.
 

XT2506E: Elektrikli teleskopik yükleyici. Ergonomik kabin yapısı ve kullanıcı dostu kontrol paneliyle donatılmıştır.

XCMG Hibrit İş Makineleri

XE530E: Ağır hizmet tipi hibrit ekskavatör. Yüksek güç gerektiren ve uzun süreli çalışma koşulları için geliştirilmiştir. Enerji geri kazanımıyla verimlilik sağlar.
 

XGA20H: 20 metreye kadar çalışma yüksekliği sunan hibrit platform. Tam dolu yakıtla 20 güne kadar çalışabilir ve şarj olurken bile kullanılabilir.
 

XGA48K: 48,7 metre erişime sahip hibrit bomlu platform. 300 ila 460 kg arasında yük taşıma kapasitesi sunar.